သက်တံ့မြွေလို့ လူသိများတဲ့ Farancia erytrogramma ဟာ ကြီးမားတဲ့ အကောင်ကြီး colubrid မျိုးစိတ် နှစ်ခုထဲကတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး ကျန် colubrid မြွေမျိုးစိတ်တစ်မျိုးကတော့ မျိုးသုန်းပျောက်ကွယ်သွားပြီပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဦးချိုမြွေ ၊ ကြိုးနီမြွေ ၊ သဲမြွေ လို့လည်း ခေါ်ကြပြီး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု အရှေ့တောင်ပိုင်းက ကမ်းရိုးတမ်းလွင်ပြင်တွေမှာ အစုလိုက်အပြုံလိုက် တွေ့ရတတ်ပါတယ်။ သက်တံ့မြွေတွေဟာ အနီရောင် အစင်းသုံးစင်း ပါဝင်ပြီး ကျောပြင်မှာ နက်ပြာရောင် ရောင်ပြန်အကြေးခွံ့များပါရှိပြီး ချောမွေ့တောက်ပတဲ့ အသွင်အပြင် ရှိကြပါတယ်။
အများအားဖြင့် ဦးခေါင်းထိပ်မှ အမြီးအထိ စုစုပေါင်းအရှည် ၃၆ မှ ၄၈ လက်မ ( ၉၁ မှ ၁၂၂ စင်တီမီတာ ) အထိ ကြီးထွားလေ့ရှိပြီး မှတ်တမ်းတစ်ခုက သက်တံ့မြွေတစ်ကောင်ရဲ့ စုစုပေါင်းအရှည်ဟာ ၆၆ လက်မ ( ၁၆၈ စင်တီမီတာ ) ရှိတယ်လို့ မှတ်တမ်းတင်ထားပါတယ်။ သက်တံ့မြွေ အမတွေဟာ အထီးတွေထက် အကောင်အရွယ်အစား ပိုကြီးတတ်ပြီး ငါးရှဉ့်ကို အဓိက စားသုံးကြပါတယ်။ ငါး တီကောင် ၊ ဖား ၊ ပုတ်သင်ကောင် တို့ကိုလည်း စားသုံးနိုင်ကြပြီး သားကောင်းကို ဦးခေါင်းမှ မျိုချလေ့ ရှိပါတယ်။ ဒီမြွေတွေဟာ သူတို့ရဲ့ ဘဝသက်တမ်းတော်တော်များများကို ရေထဲမှာ ကုန်ဆုံးလေ့ရှိပြီး ရေနေအပင် တွေနဲ့ ပုန်းကွယ်ကာ တိတ်တဆိတ် နေတတ်ကြတဲ့ အဆိပ်လုံးဝမရှိတဲ့ မြွေမျိုးစိတ်လေးပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ရေကူးမြန်တဲ့ သက်တံ့မြွေတွေဟာ ရန်သူ့ရန်ကို ကာကွယ်ဖို့အတွက် တစ်ခါတစ်ရံ ရွှံ့ နဲ့ သဲ အတွင်းမှာ မြှုပ်ပြီး နေထိုင်ကြပါတယ်။ အရွယ်ရောက်ပြီးတဲ့ သက်တံ့မြွေတွေဟာ အများအားဖြင့် ဇူလိုင်လမှာ ဥ ဥ လေ့ ရှိပြီး တစ်ခါသားပေါက်ရင် ဥ ၂၀ ဝန်းကျင် မှ ၅၀ ကျော်အထိ ပေါက်နိုင်ကြပါတယ်။ ပုန်းကွယ်နေတတ်တဲ့ သက်တံ့မြွေတို့ရဲ့ ဘဝသက်တမ်းအတိအကျကို မသိရသေးပေမယ့် ၎င်းနဲ့ မျိုးစုတူ ရွှံ့မြွေကတော့ တောရိုင်းထဲမှာ ၁၉ နှစ်အထိ နေထိုင်နိုင်တာကြောင့် သက်တံ့မြွေလည်း သူ့နီးပါး ရှင်သန်နိုင်တယ်လို့ ယူဆရပါတယ်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက အရှားပါးဆုံး မြွေမျိုးစိတ်ထဲက တစ်မျိုး ဖြစ်ပြီး ၁၉၄၉ မှ ၁၉၅၂ ခုနှစ်အထိ နမူနာ ၃ ခုသာ တွေ့ခဲ့ရတဲ့ သက်တံ့မြွေတွေကို စနစ်တကျ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
Bong I.T